Jos de Mul. Echo's van een laatste god. In: Trouw, 16 september 1995 , 17-18.

 

“Waar God heen is? ... Dat zal ik jullie zeggen! Wij hebben hem gedood - jullie en ik! Wij allen zijn zijn moordenaars! Maar hoe hebben we dit gedaan? Hoe hebben we de zee kunnen leegdrinken? Wie gaf ons de spons, om de hele horizon uit te wissen? Is er nog wel een boven en beneden? Dolen wij niet als door een oneindig niets? Ademt ons niet de ledige ruimte in het gezicht? Is het niet kouder geworden? Is niet voortdurend de nacht en steeds meer nacht in aantocht? Moeten er 's morgens geen lantaarns aangestoken worden?” De door Friedrich Nietzsche aangekondigde 'dood van God' is niet uitsluitend een religieus probleem. Ook alles wat op dit geloof gebouwd was, er tegenaan leunde of ermee vergroeid was gaat met het christendom ten onder. Wat Nietzsche met de term 'de dood van God' samenvat is het verlies van de hoogste waarden en leidde ook tot 'het einde van de kunst'. Maar dit einde is pas in onze tijd ten volle tot bewustzijn gekomen. De filosoof Jos de Mul schetst drie strategieën hoe de kunst zich tegen het nihilisme teweer kan stellen.

Jos de Mul. Kruistocht tegen arrogante Oxford-filosofie, De Volkskrant, Bijlage Cicero, 19 december 1997, 41.

DENKEN UIT HARTSTOCHT

De Britse filosoof Bryan Magee heeft zijn bekendheid bij het grote publiek vooral te danken aan de  radio- en televisieseries over filosofie die hij in de jaren zestig en zeventig voor de BBC maakte. In deze programma's trad Magee prominent op de voorgrond als vragensteller en de soms enigszins betweterige samenvatter van de gedachten van zijn gasten. Televisieseries als Men of Ideas  en The Great Philosophers (de laatstgenoemde serie is ook in Nederland te zien geweest) trokken wereldwijd miljoenen kijkers en de boeken die naar aanleiding van deze series werden gepubliceerd veroverden zelfs een plaats in de bestsellerslijsten. Waarschijnlijk is dat de reden dat Uitgeverij Anthos het heeft aangedurfd de bijna zeshonderd pagina's omvattende  autobiografie die Magee eerder dit jaar publiceerde integraal te vertalen.

Jos de Mul. Het menselijk handelen als verhaal. Recensie van Th. De Boer, Pleidooi voor interpretatie. De Volkskrant, Bijlage Cicero, 26 september 1997, 39.

HET VERLANGEN NAAR ZIN

De Amsterdamse filosoof Theo de Boer is onlangs vijfenzestig jaar geworden. Ter ere van die gelegenheid en van zijn afscheid als hoogleraar wijsgerige antropologie aan de Vrije Universiteit verschenen behalve een nieuwe bundel opstellen van hemzelf twee bundels met opstellen van zijn leerlingen en collegae. In alle drie de bundels neemt de hermeneutiek, ofwel de leer van de interpretatie, een belangrijke plaats in. 

Jos de Mul. De zin van het zijn . Recensie van M. Heidegger, Zijn en tijd, De Volkskrant, Bijlage Cicero, 26 juni 1998, 41.

HOGER DAN DE WERKELIJKHEID STAAT DE MOGELIJKHEID

Er zijn in deze eeuw weinig filosofische geschriften verschenen die zulke heftige reacties hebben opgeroepen als Martin Heideggers Sein und Zeit. Het boek veroorzaakte bij publicatie in 1927 een ware sensatie in de academische wereld en heeft sindsdien de gemoederen, en lang niet alleen die van vakfilosofen, voorturend in beweging gehouden. Zelden ook is een werk zo verschillend gewaardeerd. Waar velen het boek als een meesterwerk en zelfs als een hoogtepunt in de geschiedenis van de westerse wijsbegeerte beschouwen, doen anderen het af als een opeenstapeling van onzinnige uitspraken en quasi-diepzinnige orakeltaal. Nuances zijn in de discussies over dit boek, waarin kritiekloze orthodoxie en ongefundeerde kritiek strijden om de boventoon, meestal ver te zoeken. Zelfs in het doorgaans bedaarde Nederland zijn voor- en tegenstanders van Heidegger elkaar regelmatig in de haren gevlogen. In de jaren zestig leidde dit tot een hoogoplopende ruzie tussen de Amsterdamse hoogleraren Jan Aler en Frits Staal. Maar ook nu nog staat Heidegger garant voor menige verhitte discussie. De vertaling van Heideggers hoofdwerk, waaraan door de vertaler Mark Wildschut ruim negen jaar is gewerkt, heeft het vuur opnieuw opgestookt.

Jos de Mul. Een cyborg heeft ook goede kanten. Recensie van: H. Achterhuis, Van Stoommachine tot cyborg -Denken over techniek in de nieuwe wereld, De Volkskrant, Bijlage Cicero, 5 juni 1998, 39.

VAN STOOMMACHINE TOT CYBORG

Filosofen hebben zich tot in onze eeuw nauwelijks ingelaten met het thema techniek en als zij al over spraken, gebeurde dit meestal nogal neerbuigend. In de door filosofen opgestelde rangorde van menselijke activiteiten bungelde de technè, de praktische vaardigheid om werktuigen te vervaardigen, meestal onderaan. Dat is nogal opmerkelijk wanneer we bedenken dat de techniek een cruciale rol heeft gespeeld in de geschiedenis van de mensheid. Het vervaardigen van werktuigen, waarvan de geschiedenis meer dan anderhalf miljoen jaar teruggaat op de stenen werktuigen van de homo habilis, wordt met recht vaak beschouwd als een van de belangrijkste kenmerken die de mens van het dier onderscheidt. De stormachtige ontwikkeling van de moderne machinetechniek in de afgelopen twee eeuwen en de ingrijpende sociaal-culturele gevolgen daarvan hebben filosofen er echter toe gedwongen de aard en implicaties van de techniek tot onderwerp van serieuze reflectie te maken.

News

This website is currently under (re)construction

Books by Jos de Mul

Search this website

Contact information