2019-09-19 (Drachten) Democratie, populisme en vrijheid van meningsuiting in het tijdvak van de sociale media

Jos de Mul. Democratie, populisme en vrijheid van meningsuiting in het tijdvak van de sociale media. Filosofisch Café. Drachten, 19 september 2019.

Sinds het begin van het millennium heeft het populisme wereldwijd een grote vlucht genomen. Populisten zijn er in vele soorten en maten, maar wat ze allemaal delen is demagogische stijl van politiek bedrijven met behulp van beledigende woorden, persoonlijke aanvallen en verdachtmakingen. Dat draagt in belangrijke mate bij aan de verruwing van de omgangsvormen. Nederland is daarop geen uitzondering en volgens onderzoek van I&O Research is die verruwing een van de grootste zorgen van de Nederlandse bevolking.

Demagogie – het in beweging brengen van het volk met retorische middelen – maakt een politicus nog niet noodzakelijk tot een populist. Demagogie is eigen aan democratie. Iedere politicus doet immers zijn best om kiezers voor zijn standpunten te winnen, en dan is een zekere mate van ronkende retoriek onvermijdelijk. Dat gold al voor de directe democratie in het klassieke Athene en dat is er niet minder op geworden in het tijdvak van de massamedia.

Het hedendaagse populisme kan echter niet goed begrepen worden zonder daarbij de rol van het internet en met name sociale media als Twitter en Facebook in ogenschouw te nemen. Deze nieuwe media hebben het politieke landschap in een aantal opzichten ingrijpend veranderd. In zijn lezing zal Jos de Mul ingaan op deze transformatie en de consequenties daarvan voor onze parlementaire democratie, vrijheid van meningsuiting en persvrijheid.

Prof.dr. Jos de Mul is hoogleraar wijsgerige antropologie aan de Erasmus School of Philosophy. Daarnaast was hij gasthoogleraar en fellow in o.a. in Ann Arbor, Princeton, Shanghai en Kyoto en winnaar van de Praemium Erasmianum en de Socrates Wisselbeker. Zijn boeken – waaronder De tragedie van de eindigheid (1993),  Het romantische verlangen in (post)moderne kunst en filosofie (3de druk 2007), Cyberspace Odyssee (6de druk 2010) en De domesticatie van het noodlot (5de druk 2015) zijn in meerdere talen vertaald. In 2014 schreef hij het Essay van de Maand van de Filosofie: Kunstmatig van nature. Onderweg naar Homo sapiens 3.0 (Uitgeverij Lemniscaat), in 2017 publiceerde hij Paniek in de polder. Polytiek in tijden van populisme (Uitgeverij Lemniscaat) en in juni 2019 Breng mij die horizon! Filosofische reisverhalen (Uitgeverij Boom).  Behalve wetenschappelijk werk publiceert hij ook regelmatig essays voor een breder publiek, onder meer in Trouw, Vrij Nederland en De Groene Amsterdammer. Veel van zijn werk kan worden geraadpleegd op zijn website www.demul.nl

Locatie: doopsgezinde kerk Drachten Zuiderbuurt 26 | 9203 CX | Drachten Telefoon 0512-524876, aanvang 19.30 uur