Jos de Mul. Welkom in het Symbioceen. Gesprek met Lydia Baan Hofman en Sophie van Balen. Amsterdam: SPUI25, 6 mei, 17:00 uur.

Het leven is onlosmakelijk verbonden met competitie, strijd en vernietiging, maar minstens zo belangrijk is symbiose: het samenleven en samenwerken van mensen, andere levensvormen en technische artefacten. In zijn nieuwe boek Welkom in het Symbioceen. Over de verstrengeling van natuur, cultuur en technologie (Amsterdam: Boom).  laat Jos de Mul zien dat symbiose een onuitputtelijke bron van vernieuwing is. Hij gaat hierover in gesprek met Lydia Baan Hofman en Sophie van Balen.

In Welkom in het Symbioceen combineert De Mul recente inzichten uit de natuur- en geesteswetenschappen met romans, sciencefictionfilms en games. Met deze symbiotische aanpak beschouwt hij actuele problemen als ecologische catastrofes, toenemende geopolitieke spanningen en kunstmatige intelligentie. Hij stelt dat de wonderlijke verstrengeling van natuur, cultuur en techniek steeds opnieuw onverwachte oplossingen én nieuwe uitdagingen schept. Ook moedigt De Mul zijn lezers aan deze uitdagingen met een ‘voorzichtige roekeloosheid’ tegemoet te treden.

Over de spreker

Jos de Mul is emeritus hoogleraar filosofie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Zijn bekendste boeken zijn Cyberspace Odyssee (winnaar Socratesbeker 2003, zesde druk 2010), De domesticatie van het noodlot (vijfde druk 2014) en Kunstmatig van nature (derde druk 2024, Essay Maand van de Filosofie). Ook publiceert hij geregeld in toonaangevende media als Trouw, NRC, Vrij Nederland en De Groene Amsterdammer. Zijn werk is in meer dan tien talen vertaald.

Meer sprekers worden spoedig bekendgemaakt.

Jos de Mul. Videogames, non-linearity and post-history. Aesthetic, History, and Games, 6th annual conference in the Video Games & High Culture Project. Bari, November 10 and 11, 2023.

HISTORY, PHILOSOPHY AND VIDEO GAMES
STORIA, FILOSOFIA E OPERE (VIDEO) LUDICHE

Il filosofo Jos de Mul, celebre autore di Homo Ludens 2.0 e Destiny Domesticated, aggiunge un ulteriore livello alle riflessioni sviluppate nelle precedenti tavole rotonde concentrandosi sulla relazione tra Video Games, non linearità e post-storia. Linguaggi, scrittura, informatica, database, intelligenza artificiale. In che modo la tecnologia influenza e connette lo sviluppo degli studi storici con quello della creazione dei giochi, e viceversa? Scienza e tecnologia incidono sui movimenti della storia o è l’animo ludico dell’uomo che spinge alla ricerca e alla trasformazione tecnico-scientifica a causa di un intrinseco desiderio di protagonismo nel flusso del tempo? Nel suo intervento, all’interno di una complessa disamina di un recente passato storicizzato, De Mul sosterrà che la trasformazione dalla struttura lineare  narrativa a quella dinamica del  videogioco è intrinsecamente legata ai  cambiamenti socio-culturali.

English abstract

Histories and games are fundamentally opposed to each other: histories are linear, take place in the past ('Once upon a time') and the sequence of events is fixed; games are non-linear, the outcome lays in the future and the sequence of events is (at least partially) determined by the player. In reality, the contradiction is less absolute: literary techniques such as flashbacks and flashforwards, ellipses and randomization (as in Cortazar's novel Rayuela, in which the succession of the chapters is not fixed) endow histories with non-linear characteristics, whereas non-linear videogames often show a partial linear character, for example because interactive play sequences alternate with narrative ‘video clips’ or because non-linearity is restrained by design ('tree of death'). 

In his lecture, De Mul will argue that the shift in the past decades from narratives (novels and movies) to videogames is indicative of a fundamental transformation of our culture. The nineteenth century is characterized by the historicization of the worldview: the idea that everything can only be understood from the perspective of its historical development. This applies to both the natural and social sciences (theories of evolution) and the humanities (historicism). However, under the influence of the computer and resulting database technologies a transformation is taking place to a post-historical worldview. In present-day biotechnology, the evolution to date is perceived as only one possible 'path in the genetic database' which can be altered by genetic manipulation (resurrection of extinct species); or by playful computer simulations of historical events (such as real-time strategy games like Stalingrad, which enables the player to alter the historical outcome of the battle).

De Mul will argue that the transformation from narrative to videogame  is inherently related to social-cultural developments. Where in the past the life of an individual was often already fixed at birth (if you were born a child of a farmer, you became a farmer yourself), the social and geographical mobility of present lives (at least in the 'global North') has increased enormously. Unlike fixed stories narrating the past, videogames not only embody the experience that the future is open, but even enable the player to alter the past.

Keynote Speaker: Jos De Mul (Professor, Erasmus School of Philosophy)

Complete program of the two-day conference

Location: Apulia Film House, Fiera del Levante Ingresso Orientale, Lungomare Starita 1, 70132 Bari BA, Italy
Date: 10 november 2023, 3:15 PM – 4:00 PM

Jos de Mul. Uitsterfelijkheid. Over transhumanisme en onsterfelijkheid. Programma Onsterfelijkheid (16-20 oktober 2023). Leusden: Internationale School voor Wijsbegeerte, 17 oktober 2023.

Over de lezing: Na een introductie van het programma van het transhumanisme, die zich toespitst op het werk van Hans Moravec, zal ik vanuit een evolutionistisch-technologisch perspectief betogen dat het door de transhumanisten gepropagandeerde toekomstscenario niet zonder plausibiliteit is, maar dat de transhumanisten een 'feestje' voorbereiden, waarvoor ze zelf niet uitgenodigd zullen worden. Ten slotte zal ik enkele van de radicale normatieve vragen waarvoor het transhumanistische programma ons stelt, aan de orde stellen. 

Over het weekprogramma: Onsterfelijkheid is een thema waar men al eeuwen mee worstelt. Plato had het al over de onsterfelijke ziel en Simone de Beauvoir schreef het boek Alle mensen zijn sterfelijk waarin zij onsterfelijkheid beschrijft als iets tragisch. Door de technologische ontwikkelingen van de afgelopen jaren en recente ontdekkingen die zijn gedaan, worden de vragen omtrent het thema onsterfelijkheid ook nu steeds dringender. Zo is er een onsterfelijke kwal ontdekt en zijn er bedrijven die bloedtransfusies met ‘jong bloed’ aanbieden om veroudering tegen te gaan. Wat zijn de consequenties van dit soort ontdekkingen? Wat zijn de huidige en toekomstige mogelijkheden op het gebied van onsterfelijkheid? Moeten wij wel onsterfelijk willen zijn? Wat doet dat met onze identiteit? Welk mensbeeld gaat hiermee gepaard? En wat zijn de medische en morele implicaties die relevant zijn voor ons als mens en maatschappij?

In deze cursus kijken we kritisch naar thema’s als ouderdom, de dood, onsterfelijkheid, identiteit, medische innovatie en de ethiek hiervan. Ook maak je kennis met verschillende filosofen, zoals Simone de Beauvoir, Hannah Arendt en Emanuel Levinas en leer je aan de hand van lezingen door verschillende sprekers een eigen antwoord formuleren op de vragen rondom het actuele thema onsterfelijkheid. Met Lianne Tijhaar en bijdragen van Marli Huijer, Jos de Mul, Michel Dijkstra, Bert Keizer, Martijntje Smits, Marthe Kerkwijk, Jan Marten Visser, Jesse Mulder, Suzanne van de Vathorst, Michiel Hegener, Pim van Lommel, Ralf Bodelier, Carolien van Welij en Adam Buben.

Lokatie: Internationale School voor Wijsbegeerte, Dodeweg 8, 3832 RD Leusden.
Datum en tijd: 17 oktober 2023; 11:15-12:30  uur.

Jos de Mul. De plaats van de mens in het Symbioceen. Leusden: ISVW, 8 oktober 2023.

Gezien de ernst van de daarmee verbonden ecologische crises – opwarming, uitputting, vervuiling, extincties – is de menselijke uitsterfelijkheid van een theoretische mogelijkheid tot een urgent praktisch probleem geworden. Maar ook in dit geval onderzoek hebben wij mensen de neiging langs deze mogelijkheid heen te leven of deze te ontkennen – een thema van recente films als White Noise (2022) en Don’t look up (2021) – of er ons ambivalent tegenover te verhouden.  – bijvoorbeeld door als individu minder te willen vliegen, als universiteit de banden met de fossiele industrie te willen heroverwegen, of als samenleving de opwarming te willen beperken tot 1,5 graad, maar daar vervolgens niet of onvoldoende naar te handelen. Wellicht hangt dat samen met het feit dat we ons het uitsterven van de mens niet kunnen voorstellen en dat het ons daarom niet echt raakt. Hoe is dat mogelijk? Om die vraag te kunnen beantwoorden, dienen we ons te bezinnen op de aard van de mens en op zijn plaats en rol op aarde. 

Locatie: 

Lokatie: Internationale School voor Wijsbegeerte, Dodeweg 8, 3832 RD Leusden.
Datum en tijd: 8 oktober 2023; 16:15-17:00 uur.

Jos de Mul, Panel Video Games, War & High Culture. devcom Developers Conference 2023. Congress Center East, Kölnmesse, Köln, August 2023, 11:00-12:00.

This will be the project's fifth spin-off at devcom. Thanks to exceptional speakers, including a famous philosophy professor, game & narrative designer and founders of independent videogame companies, we will try to deepen the questions and answers we formulated in October 2022 to understand how the ancient archetypal structures of the "Ludus ", merged into the videogame universes, are connected to the representation, creation and development of the multifaceted conflict crises of past, present and future human history.

Help, ik ben een database! Lezing in het kader van de lezingenserie Bits of You. Museum Nemo, Amsterdam, 18 november.

Weet een algoritme wat ik wil voordat ik dat zelf weet? In de informatiesamenleving wordt ons hele leven – van ons BSN-nummer, sociale mediagebruik en koopgedrag tot de betalingen die we doen en onze bewegingen in de ruimte – in digitale stukjes opgeslagen in talloze databases die vaak met elkaar zijn verbonden, en met behulp van algoritmes worden geanalyseerd.
Vaak worden met behulp van die analyses voorspellingen gedaan over ons toekomstige gedrag. Zo krijgen we van websites waar we iets hebben gekocht ‘aanbevelingen’ voor artikelen waarin we mogelijk ook geïnteresseerd zijn.
Dat kan handig zijn, maar ook de Toeslagenaffaire, waarin onschuldigen werden gestraft op basis van voorspellingen, was mede het gevolg van voorspellende algoritmen. Voorspellende algoritmen raken bovendien de manier waarop we onszelf beschouwen.
In deze lezing vertelt filosofisch antropoloog Jos de Mul over de consequenties van databases en voorspellende algoritmen voor ons zelfbegrip, onze vrijheid en onze verantwoordelijkheid.

Jos de Mul. Help, ik ben een database! De invloed van voorspellende algoritmen op ons zelfbeeld. Openingslezing herstart HOVO Rotterdam. Rotterdam, 30 juni 2023.

Weet een algoritme wat ik wil voordat ik dat zelf weet? In de informatiesamenleving wordt ons hele leven – van ons BSN-nummer, sociale mediagebruik en koopgedrag tot de betalingen die we doen en onze bewegingen in de ruimte – in digitale stukjes opgeslagen in talloze databases die vaak met elkaar zijn verbonden, en met behulp van algoritmes worden geanalyseerd.
Vaak worden met behulp van die analyses voorspellingen gedaan over ons toekomstige gedrag. Zo krijgen we van websites waar we iets hebben gekocht ‘aanbevelingen’ voor artikelen waarin we mogelijk ook geïnteresseerd zijn.
Dat kan handig zijn, maar ook de Toeslagenaffaire, waarin onschuldigen werden gestraft op basis van voorspellingen, was mede het gevolg van voorspellende algoritmen. Voorspellende algoritmen raken bovendien de manier waarop we onszelf beschouwen.
In deze lezing vertelt filosofisch antropoloog Jos de Mul over de consequenties van databases en voorspellende algoritmen voor ons zelfbegrip, onze vrijheid en onze verantwoordelijkheid.

Jos de Mul. De plaats van de mens in het Symbioceen. Afscheidslezing ter gelegenheid van zijn emeritaat als hoogleraar wijsgerige antropologie en haar geschiedenis aan de Erasmus School of Philosophy van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Rotterdam, 31 mei 2023. De integrale tekst van de lezing, inclusief voetnoten en bibliografie, is hier te lezen.  Een verkorte versie verscheen op 7 juli 2023 onder de titel De storm die over de aarde woedt in De Groene Amsterdammer. De volgende link geeft ten slotte informatie over de afscheidsconferentie die ter gelegenheid van het emeritaat werd georganiseerd.

Klik op de afbeelding om de videoregistratie + PowerPoint te bekijken. n.b. de lezing begint 18 minuten na de start van de opname.

De plaats van de mens in het Symbioceen. Afscheidsconferentie De plaats van de mens in het Symbioceen ter gelegenheid van het emeritaat van van Prof.dr. Jos de Mul. Erasmus Universiteit Rotterdam. 30 en 31 mei 2023.

Op 30 en 31 mei 2023 vond aan de Erasmus School of Philosophy (EUR) ter gelegenheid van het emeritaat van Jos de Mul als hoogleraar Wijsgerige Antropologie en haar Geschiedenis (1994-2022) de conferentie De plaats van de mens in het Symbioceen plaats, met lezingen van een selectie van de nationale en internatione collega's waarmee hij hij gedurende zijn academische leven in NWO- en ander verband nauw heeft samengewerkt. De conferentie wordt afgesloten met de Afscheidsrede van Jos de Mul. Klik op de hierna volgende links voor de videoregistratie en tekst  van afscheidsrede.

Het programma van de afscheidsconferentie

M30 mei (locatie Mandeville T3-039)

Mens en natuur (moderator: dr. Julien Kloeg)

09:15 Opening door prof. dr. Hub Zwart (decaan ESPhil)
09:30 Prof. dr. Frank Grosveld (EUR): De evolutie van de mens: van start tot finish
10:00 Prof. dr. Raymond Corbey (LEI): De plaats van de mens in de kosmos
10:30 Prof. dr. Hub Zwart (EUR): Filosofische antropologie en paleoantropologie: de betekenis  van Neanderthaleronderzoek voor onze visie op menselijkheid en menswording
11:00 Videoclip 1: Prof. dr. Denis Noble (Oxford University) + 25 minuten koffiepauze (in  Mandeville T3-34)
11:30 Dr. Yogi Hendlin (EUR): The Biosemiotics of Excentricity
12:00 Dr. Elize de Mul (RU): Mee-leven en mee-maken: op weg naar een multispecies  samenleving
12:30 Prof. dr. Marli Huijer (EUR) Sterven in het Antropoceen
13:00 Videoclip 2: Dr. Alberto Romele (Université Sorbonne-Nouvelle)
 
13:05 Lunch (op eigen gelegenheid)

Mens en cultuur (moderator: dr. Robin van den Akker)

14:00 Prof. dr. Joost Raessens (UU): Symbiosis en Tree, of hoe ons innig te verbinden met het  niet-menselijke
14:30 Dr. Gijs van Oenen (EUR): Geschiedenis als milieuverontreiniging. Giftige cultuur en zuivere zielen
15:00 Videoclip 3: Prof. dr. Yuko Nakama (Harvard University/ Ritsumeikan University Kyoto)
15:05 Dr. Awee Prins (EUR): Mooie mensen in een mooie natuur. Denken voorbij ableism.
15:35 Videoclip 4: Prof. dr. Eric Nelson (Hong Kong University of Science and Technology) + 25  minuten koffiepauze (in Mandeville T3-40)
16:05 Prof. dr. Afshin Ellian (LEI): Jihad tegen de moderne mens. De romantische ondergang (Zoom presentatie)
16:35 Prof. dr. Ronald van Raak (EUR): Erasmus: humanisme als boosdoener17:05 Videoclip 5: Prof. dr. Peng Feng (Beijing University) 


31 mei 2023 (locatie Mandeville T3-39, met uitzondering van de  afscheidsrede)

Mens en technologie (moderator: prof. dr. Liesbeth Noordegraaf-Eelens)

09:30 Prof. dr. Peter-Paul Verbeek (UvA): Geaard in technologie: antropologie voor het  Antropoceen
10:00 Prof. dr. Esther Keymolen (UvT) Technologische vormgeving van een medewereld van  mensen en niet-mensen
10:30 Videoclip 6: Prof. dr. Piet Hut (IAS Princeton) + 25 minuten koffiepauze (in Mandeville  T3-34)
11:00 Dr. Katharina Bauer & Dr. Maren Wehrle (EUR): I'm only human after all. Ethische en  antropologische perspectieven op de mens na de mens
12:00 Videoclip 7: Prof. dr. Hans-Peter Krüger (Universität Potsdam)
12:05 Prof.dr. Jelle Reumer (UU) Gesproken column 
12:10 Lunch (op eigen gelegenheid)
13:00 Promovendi parade (Eva Visser, Joris Krijger, Joris Verheijen, Thijs Heijmeskamp, DirkJan Laan; moderator dr. Julien Kloeg). 
14:15 Videoclip 8: Stefano Gualeni (University of Malta/LCAD) 

Afscheidsrede Jos de Mul (locatie: Aula, Erasmus Universiteit Rotterdam)

16:00 Opening: Prof. dr. Annelien Bredenoord (Rector EUR)
16:10 Em. prof. dr. Jos de Mul: De plaats van de mens in het Symbioceen
17:15 Receptie

 

Jos de Mul. Panel discussion Artificial Intelligence: promises and public concerns. Trust in Science Conference. Rotterdam: Erasmus University Rotterdam, June 13, 2022.

IANUS ('Inspiring and ANchoring trUst in Science, research and innovation') is a Horizon Europe project funded by the European Commission. Our aim is to strengthen warranted trust in science by fostering participation in research as a co-creative and inclusive process, sensitive to societal values, concerns and needs. We believe that trust must be inspired by transparency and trustworthiness of knowledge production, and anchored by actively involving and serving society, as part of the modus operandi of science. The complexity and urgency of societal challenges has rapidly intensified, and trust in science is an important requirement to address these challenges effectively.

On the 13th of June 2022, the IANUS project will be launched during a public conference, involving prominent speakers and panel discussions on open science and populism; science, pharmaceutical companies and global political tensions (lessons from the COVID pandemic, and promises and concerns regarding AI. 

Link to the audio recording of the whole conference. (The panel on AI and Public concerns starts at 3:37)

Jos de Mul. The Matrix: Actueler dan ooit! Studium Generale lezing Universiteit Twente. Gebouw: Vrijhof, 19:30 - 21:00 uur. Te zien en te beluisteren op YouTube

‘Welcome in the desert of the real.’ Met deze onheilspellende woorden van filosoof Baudrillard wordt hoofdpersoon Neo welkom geheten in de ‘echte wereld’. The Matrix-trilogie is een ode aan de fundamentele filosofische vraag: wat is waar? Prof. dr. Jos de Mul, hoogleraar wijsbegeerte (Erasmus Universiteit), laat zien hoeveel filosofie er achter The Matrix schuilgaat: van Plato en Descartes tot aan Nietzsche. De trilogie blijkt actueler dan ooit. Leven wij tegenwoordig – gekluisterd aan onze beeldschermen en gebombardeerd door fake news – niet deels in een virtuele wereld? Waar in The Matrix machines energie uit mensen zogen, daar onttrekken nu Google en Facebook informatie aan ons. In zijn lezing zal De Mul ook uitvoerig ingaan op het zowel bejubelde als verguisde vierde deel van The Matrix Saga, dat eerder dit jaar in première ging.

 

 

Nieuws

Deze website wordt momenteel vernieuwd

Vanwege de transitie naar Joomla 5 en de JA Teline V Magazine template is deze website voorlopig onder constructie. De meer dan duizend items die betrekking hebben op mijn publicaties, lezingen en media-optredens zijn weliswaar nog steeds allemaal te raadplegen, maar bij een deel (veelal oudere) items moeten tekst, afbeeldingen en/of audiovisuele clips opnieuw of alsnog worden toegevoegd. Klik voor details over de opbouw van deze website en het gebruik van de nieuwe database annex zoekmachine de LEES MEER button.

Nieuwe druk Kunstmatig van Nature: juni 2024.

Vanaf de derde druk verschijnt Kunstmatig van nature. Onderweg naar Homo sapiens 3.0 bij Uitgeverij Boom. Delen van dit boek behoren tot de VWO eindexamenstof Filosofie  2024 t/m 2028, die de vraag naar de mens in relatie tot wetenschap en techniek als thema heeft.

Onlangs verschenen

Boek van de dag

Contactinformatie