Jos de Mul. Over de robotisering van de samenleving en het mensbeeld. Molenhoek, 31 januari 2017.

Jos de Mul. Menselijke natuur na het neodarwinisme. Lezing voor de afdeling Interne geneeskunde. Erasmus Medisch Centrum, 25 januari 2017.

 Jos de Mul. Creatieve databases? Symposium Ontketen iets nieuws. Amsterdam, 21 januari 2017.

Met de ontwikkeling van nieuwe technologieën ontketenen we bovendien de creatieve kracht van de technieken zelf. In de huidige informatiesamenleving, waarin de computer het belangrijkste instrument is geworden, wordt alles getransformeerd tot een database, waarvan we de elementen eindeloos opnieuw combineren. Of het nu gaat om de genen in ons lichaam, de organisaties waarin we werken of de muziek waarnaar we luisteren, de databaserevolutie raakt zowat alles. Maar wat betekent dat voor de menselijke creativiteit? Wijsgerig antropoloog en filosoof Jos de Mul gaat in op de implicaties van deze databaserevolutie voor ons begrip van de wereld en van onszelf, en voor de aard van de menselijke creativiteit.

Jos de Mul. Wat is Data? Virtuele lezing op de Eerste Nederlandse Datafestatie. Amsterdam, 20 december 2016.

datum: 20 december
tijd: 18.00 – 20.00 uur
RSVP: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Het verschijnen van de beeldcultuurkrant ‘Van Dada naar Data’ wordt gevierd met de eerste Nederlandse Datafestatie, op 20 december in Felix Meritis te Amsterdam. Het evenement biedt een vrolijk podium aan dataïsten van uiteenlopend allooi – kunstenaars, wetenschappers, robots, reclamemakers, filosofen, bloggers – in een bonte mengeling van muziek, talkshow, hagepreek en bewegend behang.

Honderd jaar geleden ontstond Dada, de non-beweging die zich in een tijdperk van grote spanningen verzette tegen nationalisme en burgerlijkheid in kunst en samenleving. De komst van nieuwe technologie heeft er toe bijgedragen dat we opnieuw een periode van onbestendigheid beleven. Een zee van ‘big data’ vraagt om nieuwe verbindingen en het opgeven van oude zekerheden. Fuseert de mens met de systemen? Blijft zij de belangrijkste soort op aarde? Hebben traditionele politieke opvattingen en kunstdisciplines nog iets bij te dragen aan de komende omwenteling?

De eerste Datafestatie geeft voorlopig nog het woord, en het beeld, aan makers en denkers met een eigen stijl, een eigen taal en autonome ideeën waarmee ze zich verhouden tot de netwerken om zich heen. Ze tonen de verbindingen en de clashes, de orde en de chaos, het komische en het tragische van de nieuwe wereld waarin alles data is, en data alles.

Met medewerking van onder anderen: Sebastian Olma, Janneke Stegeman, Roel Roscam Abbing & Dennis de Bel, Elize de Mul, Erik Bindervoet, Oscar Jan Hoogland, Theo van Doesburg, Ruben Pater, Geert Lovink, Stefan Schafer, Antoinette Hoes, Ramin Bahari, Jonas Lund, Czeslaw de Wijs, Ruben Jacobs, Urland, Rosa Menkman, Teyosh, Nadine Roestenburg, Michael Mandiberg, Aynouk Tan. Volg voor de virtuele bijdrage van Jos de Mul de volgende link: Wat is Data? (and for the English version:  What is Data?).

De Datafestatie is een project van MOTI, Museum of the Image, Felix Meritis, Avans Hogeschool, ’t Barre Land en The Image Society en werd mede mogelijk gemaakt door de Gemeente Breda, het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en de Bankgiro Loterij.

Idee en productie: Mieke Gerritzen, Ward Janssen, Czeslaw de Wijs, Hans Maarten van den Brink.

Felix Meritis – Keizersgracht 324 Amsterdam
20 december 18.00 – 20.00 uur. Toegang gratis. RSVP: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Jos de Mul. Over nieuwe relaties tussen mensen en robots. Conferentie Empowered by robots. Dutch Design Week 2016. Eindhoven, 25 oktober 2016.

Hoe maken robots in de toekomst ons werk leuker en zinvoller?

Onder de titel Empowered by Robots organiseert wethouder Staf Depla(Gemeente Eindhoven) in samenwerking met Jos Verhoeven (de Start Foundation) en ontwerper Koert van Mensvoort (Next Nature Network) een prikkelende conferentie waarin reikhalzend wordt uitgekeken naar de komst van robots. Welke banen kunnen we met de inzet van robots (her)ontwerpen? Welke kansen biedt dit voor mensen op zoek naar werk of juist voor degenen met geringe kansen op de arbeidsmarkt?

We verwelkomen o.a. Arno Stienen (Motekforce Link, professor Northwestern University, in Chicago) , Jos de Mul (filosoof Erasmus Universiteit Rotterdam) Saskia Nijs (onderzoeker VU, columnist FD en medewerker Philips) en ontwerper Govert Flint presenteren hun visies op gerobotiseerde arbeid.

Tevens lanceert Koert van Mensvoort (Next Nature Network) tijdens deze conferentie een ontwerpwedstrijd waarin ontwerpers en technici worden uitgedaagd om ideeën te geven over de banen van de toekomst voor mens en robot.

Koop uw ticket hier.

Uw ticket voor deze conferentie is tevens een passe-partout voor de Dutch Design Week 2016 (22- 30 oktober). Bij het tonen van uw ticket bij deeventbalie in het Klokgebouw ontvangt u een polsbandje dat u toegang geeft tot alle locaties van de DDW

Geert Maarse. How can the Netherlands survive populism? Interview with Jos de Mul. Erasmus Magazine. #6 February 2017, 10-14.

The issue. From Trump to Wilders: political populism is making waves across the planet. Philosopher Jos de Mul explains how this came about, what can be done about this trend and which opportunities it presents.

The populist Party for Freedom (PVV) holds a lead in the polls. What’s going on?

“One of the key contributors to the rise of populism is the fact that – despite a large number of new parties – for quite a few years now, voters have had very little to choose between. In a democracy, all segments of the population need to be represented. But at the end of the day, does it really matter whether you vote the People's Party for Freedom and Democracy (VVD) or Labour (PvdA)? This whole thing started with ‘Purple’ [the socialist-liberal coalition formed by PvdA, VVD, and Democrats 66 and headed by Wim Kok, eds.] and the embracement of the neoliberal model. For part of the Dutch population, the associated globalisation and European unification proved very advantageous: students were able to study everywhere; international trade became a lot easier for companies. But the free movement of persons and goods has also made a lot of casualties – people working in transport or construction, for example. And the same applies for the multicultural society. For some of us, it’s very nice to be able to eat in a Thai or Mexican restaurant and enjoy a novel by Kader Abdolah or Najoua Bijjir. But when you see your old neighbourhood going downhill, are one of the few white people left in your street, and you lose your job to boot, it may be a very different story. At that point, you want someone to stand up and say ‘we’re fed up with this’.”

Geert Maarse. Is de parlementaire democratie in crisis? Interview met Jos de Mul. Studio Erasmus. Rotterdamse Schouwburg, 7 maart 2017, 20:00 uur.

Filosoof Jos de Mul presenteert zijn boek ‘Paniek in de Polder: Polytiek in tijden van Populisme’, waarin hij de zogenaamde strijd tussen volk en elite analyseert, het succes van Trump en Wilders verklaart en uitlegt hoe het wél verder moet.

Jos de Mul. Populist is in zijn nopjes met sociale media. Friesch Dagblad, 2 maart 2017, 10.

Populisten zijn er in vele soorten en maten, maar wat ze allemaal delen is een politiek van uitsluiting van wat zij beschouwen als ‘volksvreemde’ een ‘volksvijandige’ elementen en een demagogische stijl van politiek bedrijven met behulp van beledigende woorden als ‘kopvoddentax’. Dergelijke taal draagt in belangrijke mate bij aan de verruwing van de omgangsvormen, volgens een recent onderzoek van I&O Research een van de grootste zorgen van de Nederlandse bevolking. En bij die verruwing spelen de sociale media een cruciale rol.

Demagogie – het in beweging brengen van het volk met retorische middelen – maakt een politicus nog niet noodzakelijk tot een populist. Demagogie is eigen aan democratie. Iedere politicus doet immers zijn best om kiezers voor zijn standpunten te winnen, en dan is een zekere mate van demagogie onvermijdelijk. Dat gold al voor de directe democratie in het klassieke Athene en dat is er niet minder op geworden in het tijdvak van de massamedia.

Het hedendaagse populisme van Trump en Wilders kan echter niet goed begrepen worden zonder daarbij de rol van het internet en met name sociale media als Twitter en Facebook in ogenschouw te nemen. Deze nieuwe media hebben het politieke landschap in een aantal opzichten ingrijpend getransformeerd. En die transformaties leggen populisten en hun ‘volgers’ geen windeieren. Voor een populistisch leider hebben sociale media drie forse voordelen boven de klassieke massamedia.

Jos de Mul. Populist is in zijn nopjes met sociale media. Gereformeerd Dagblad, 1 maart 2017, 6-7.

Populisten zijn er in vele soorten en maten, maar wat ze allemaal delen is een politiek van uitsluiting van wat zij beschouwen als ‘volksvreemde’ een ‘volksvijandige’ elementen en een demagogische stijl van politiek bedrijven met behulp van beledigende woorden als ‘kopvoddentax’. Dergelijke taal draagt in belangrijke mate bij aan de verruwing van de omgangsvormen, volgens een recent onderzoek van I&O Research een van de grootste zorgen van de Nederlandse bevolking. En bij die verruwing spelen de sociale media een cruciale rol.

Demagogie – het in beweging brengen van het volk met retorische middelen – maakt een politicus nog niet noodzakelijk tot een populist. Demagogie is eigen aan democratie. Iedere politicus doet immers zijn best om kiezers voor zijn standpunten te winnen, en dan is een zekere mate van demagogie onvermijdelijk. Dat gold al voor de directe democratie in het klassieke Athene en dat is er niet minder op geworden in het tijdvak van de massamedia.

Het hedendaagse populisme van Trump en Wilders kan echter niet goed begrepen worden zonder daarbij de rol van het internet en met name sociale media als Twitter en Facebook in ogenschouw te nemen. Deze nieuwe media hebben het politieke landschap in een aantal opzichten ingrijpend getransformeerd. En die transformaties leggen populisten en hun ‘volgers’ geen windeieren. Voor een populistisch leider hebben sociale media drie forse voordelen boven de klassieke massamedia.

Jos de Mul. We moeten niet méér democratie, maar bétere democratie. Vrij Nederland Online, 24 februari 2017.

De opkomst van het populisme heeft mede geleid tot discussies over de kloof tussen burger en politiek, de crisis van de democratie en de manieren om die kloof te overbruggen en de crisis te bezweren. Veel bijdragen aan het publieke debat gaan ervan uit dat genoemde kloof en crisis samenhangen met het representatieve karakter van de huidige democratie. De oplossing wordt dan gezocht in meer of minder drastische herzieningen van het democratisch bestel. Bijvoorbeeld in de richting van meer deliberatieve of directe vormen van democratie.

Bij de formulering van de oplossing speelt het natuurlijk een grote rol hoe men tegen het populisme aankijkt. Wie het populisme als een bedreiging beschouwt voor de rechtsstaat en de pluralistische democratie, zal naar andere oplossingen neigen dan wie van mening is dat populisten een nuttige, correctieve functie vervullen in de representatieve democratie of dan degenen die het populisme ruim baan willen geven omdat het de meest ideale vorm van democratie belichaamt. In dit essay zal ik enkele analysen en voorstellen bespreken en wegen.