2016-04-14 (Den Haag) Turingeluurs. Kunstmatige intelligenties in de films Her, Ex machina en Uncanny
Jos de Mul. Turingeluurs. Kunstmatige intelligenties in de films Her, Ex machina en Uncanny. Lezing tijdens de Nacht van de Filosofie in Den Haag. Electriciteitsfabriek, 14 april 2016, 22:00-23:15.
Aan de hand van drie films [Her, Ex Machina en Uncanny] zal Jos de Mul ingaan op de vraag of de grensvervaging tussen mensen en intelligente robots werkelijk aanstaande is.
2016-09-30 (Den Bosch) Ontzaglijke kunst. Over het natuurlijke en technologisch sublieme
Jos de Mul. Ontzaglijke kunst. Over het natuurlijke en technologisch sublieme. Studium Generale Art, Nature & Technology. AKV|St.Joost in Den Bosch, 30 september 2016.
English summary.
Every once in a while we experience something extraordinary. Such ‘awesome’ experiences might happen in our research, when we unexpectedly discover something really amazing, or when we come across a magnificent landscape, hear a piece of music that really moves us, or when we fall deeply in love. Traditionally these kinds of extraordinary experiences are called “sublime”. In the following I will present some reflections on one particular kind of sublimity: the technological sublime.
I will develop my argument in three parts. First I will point out the meaning and history of the concept of the sublime. Next, I will argue that in de twentieth century, the sublime has transformed from a natural to a technological category. In the third and last part I will defend the thesis that in the age of biotechnologies the technological sublime becomes a natural category again, which leaves us with some uncanny questions.
2017-01-18 (Den Haag) Diner pensant over de toekomst van Europa
Jos de Mul. Diner pensant over de toekomst van Europa. De Haag: Ministerie van Buitenlandse zaken, 18 januari 2017.
In de huidige verkiezingstijd wordt het debat over Europa gekenmerkt door slimme one-liners, identiteitspolitiek en veel maatschappelijk onbehagen. Het is een tijd die vraagt om een goed gesprek, een inhoudelijke dialoog, waarin nieuwe verbindingen en productieve confrontaties kunnen optreden tussen scherpe denkers.
Dat zijn de ingrediënten voor het Diner Pensant, een discussieavond waar invloedrijke vertegenwoordigers uit verschillende sectoren met elkaar in gesprek gaan over de positie van Nederland in de Europese Unie (EU). Tijdens het besloten diner denken 30 genodigden samen na over de belangrijkste actuele vragen over de toekomst van de EU. Het thema van de bijeenkomst op 18 januari 2017 is ´het verhaal van Europa´.
In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2017 dient de mogelijkheid van een heroriëntatie op de EU zich aan. Welke Europese toekomst ziet Nederland voor zich? Welke rol wil Nederland hierin spelen? En welk verhaal of welke verhalen zijn nodig om draagvlak te creëren voor de Nederlandse Europapolitiek, hoe meervoudig ook ingevuld? Met deze vragen gaan we aan de slag. Alle genodigden zijn net als u op hun eigen bijzondere wijze beïnvloeders van het maatschappelijke klimaat. Wij zijn trots op het exclusieve gezelschap van gasten dat met deze avond bijdraagt aan het debat over Nederland in Europa.
Politicoloog Paul Frissen leidt de avond en introduceert het thema. Wij zijn zeer verheugd u drie sprekers te mogen aankondigen die elk een intellectuele gang verzorgen: René Cuperus (columnist en wetenschappelijk medewerker bij de Wiardi Beckman Stichting), Caroline de Gruyter (Europa correspondent voor het NRC Handelsblad) en Pieter de Gooijer (Permanent Vertegenwoordiger bij de EU). Deze bijzondere sprekers nemen u mee in de fundamentele vragen over de positie van Nederland in de EU. Aansluitend aan de plenaire discussie wordt het gesprek aan drie tafels verrijkt door uw bijdrage en die van de andere genodigden aan uw tafel. Een ervaren moderator leidt het gesprek. De uitkomsten van de avond worden door het ministerie meegenomen in de nadere bepaling van een Nederlandse Europapolitiek.
2017-04-26 (Assen) Kunst en politiek in tijden van populisme
Jos de Mul. Paniek in de Polder. Kunst en politiek in tijden van populisme. Assen: SMAHK - Stedelijk Museum Assen, 26 april 2017, 16:30 uur.
Er waart een spook door Europa en omstreken – het spook van het populisme. Het multiculturalisme is failliet verklaard, de rechtsstaat en parlementaire democratie staan onder druk, de wereld van de kunst wordt ontmanteld, en de Europese Unie kraakt in haar voegen. Donald Trump heeft de VS in de populistische vaart der volkeren opgestuwd en Marine Le Pen, Viktor Orbán, Bart De Wever en onze eigen Geert Wilders ruiken de macht. Er heerst paniek in de Polder.
Wat te doen met populistische leiders als Wilders, Trump, Orbán en Erdoğan, die de democratie slechts lijken te gebruiken als een middel om een minder democratische of zelfs totalitaire staat te vestigen? In zulke gevallen kan de tragische situatie zich voordoen dat – een deel van - de bevolking of de internationale gemeenschap een pluralistische democratie alleen kan veiligstellen met ondemocratische machtsmiddelen. Dergelijke dilemma’s vormen een reden te meer om het populisme niet als een ‘heilzame ziekte’ te laten uitwoeden en andere partijen te laten infecteren.
Welke rol is hierbij weggelegd voor de kunsten? Is het ‘culturele ondernemerschap’ de enige optie voor de kunstenaar in tijden van populisme? Of is het veeleer de hoogste tijd voor een krachtige herpolitisering van de kunst? En garde, artistieke avant-garde!
Onlangs verscheen van Jos de Mul een uitgebreide en geactualiseerde editie van zijn boek Paniek in de Polder. Polytiek in tijden van populisme. Rotterdam: Lemniscaat, 2017.
2017-02-06 (Amsterdam) Voorbij autonomie
Jos de Mul. Deelname discussieavond Voorbij autonomie. Amsterdam: KNAW/Academie van de kunsten, 4 februari 2017.
Welke invloed heeft de huidige samenleving op de autonomie in de kunst. Behoort autonomie definitief tot het verleden, of blijft zij van belang? En, zo ja, hoe ziet autonomie er tegenwoordig uit en waaraan ontleent zij haar relevantie?
Samen met Sander van Maas, onderzoeker muziekwetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam, onderzoekt Micha Hamel deze vragen om inzicht te krijgen in praktijken en concepten van autonomie in de context van de huidige, op heteronome waarden‐ en betekenisproductie gerichte samenleving. Zij willen weten welke status het begrip 'autonomie' in de kunst (nog) heeft, en of het van waarde kan blijven voor het denken over, en het uitleggen van kunst, alsmede voor beleidsontwikkeling in de cultuursector.
Het onderzoek beoogt het debat over de positie van de kunsten in de samenleving te verrijken met nieuwe concepten en modellen die het mogelijk maken om recht te blijven doen aan de complexiteit van de kunst als post-autonoom proces van betekenis- en waardeproductie.
2017-02-04 (Oostburg) Affectieve en sociale robotica in Japan
Jos de Mul. Affectieve en sociale robotica in Japan. Zwin College. Oostburg, 4 februari 2017.
2017-01-31 (Molenhoek) Over de robotisering van de samenleving en het mensbeeld
Jos de Mul. Over de robotisering van de samenleving en het mensbeeld. Molenhoek, 31 januari 2017.
2017-01-25 (Rotterdam) Menselijke natuur na het neodarwinisme
Jos de Mul. Menselijke natuur na het neodarwinisme. Lezing voor de afdeling Interne geneeskunde. Erasmus Medisch Centrum, 25 januari 2017.
2017-01-21 (Amsterdam) Creatieve databases?
Jos de Mul. Creatieve databases? Symposium Ontketen iets nieuws. Amsterdam, 21 januari 2017.
Met de ontwikkeling van nieuwe technologieën ontketenen we bovendien de creatieve kracht van de technieken zelf. In de huidige informatiesamenleving, waarin de computer het belangrijkste instrument is geworden, wordt alles getransformeerd tot een database, waarvan we de elementen eindeloos opnieuw combineren. Of het nu gaat om de genen in ons lichaam, de organisaties waarin we werken of de muziek waarnaar we luisteren, de databaserevolutie raakt zowat alles. Maar wat betekent dat voor de menselijke creativiteit? Wijsgerig antropoloog en filosoof Jos de Mul gaat in op de implicaties van deze databaserevolutie voor ons begrip van de wereld en van onszelf, en voor de aard van de menselijke creativiteit.
2016-12-20 (Amsterdam) Wat is Dada?
Jos de Mul. Wat is Data? Virtuele lezing op de Eerste Nederlandse Datafestatie. Amsterdam, 20 december 2016.
datum: 20 december
tijd: 18.00 – 20.00 uur
RSVP: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Het verschijnen van de beeldcultuurkrant ‘Van Dada naar Data’ wordt gevierd met de eerste Nederlandse Datafestatie, op 20 december in Felix Meritis te Amsterdam. Het evenement biedt een vrolijk podium aan dataïsten van uiteenlopend allooi – kunstenaars, wetenschappers, robots, reclamemakers, filosofen, bloggers – in een bonte mengeling van muziek, talkshow, hagepreek en bewegend behang.
Honderd jaar geleden ontstond Dada, de non-beweging die zich in een tijdperk van grote spanningen verzette tegen nationalisme en burgerlijkheid in kunst en samenleving. De komst van nieuwe technologie heeft er toe bijgedragen dat we opnieuw een periode van onbestendigheid beleven. Een zee van ‘big data’ vraagt om nieuwe verbindingen en het opgeven van oude zekerheden. Fuseert de mens met de systemen? Blijft zij de belangrijkste soort op aarde? Hebben traditionele politieke opvattingen en kunstdisciplines nog iets bij te dragen aan de komende omwenteling?
De eerste Datafestatie geeft voorlopig nog het woord, en het beeld, aan makers en denkers met een eigen stijl, een eigen taal en autonome ideeën waarmee ze zich verhouden tot de netwerken om zich heen. Ze tonen de verbindingen en de clashes, de orde en de chaos, het komische en het tragische van de nieuwe wereld waarin alles data is, en data alles.
Met medewerking van onder anderen: Sebastian Olma, Janneke Stegeman, Roel Roscam Abbing & Dennis de Bel, Elize de Mul, Erik Bindervoet, Oscar Jan Hoogland, Theo van Doesburg, Ruben Pater, Geert Lovink, Stefan Schafer, Antoinette Hoes, Ramin Bahari, Jonas Lund, Czeslaw de Wijs, Ruben Jacobs, Urland, Rosa Menkman, Teyosh, Nadine Roestenburg, Michael Mandiberg, Aynouk Tan. Volg voor de virtuele bijdrage van Jos de Mul de volgende link: Wat is Data? (and for the English version: What is Data?).
De Datafestatie is een project van MOTI, Museum of the Image, Felix Meritis, Avans Hogeschool, ’t Barre Land en The Image Society en werd mede mogelijk gemaakt door de Gemeente Breda, het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en de Bankgiro Loterij.
Idee en productie: Mieke Gerritzen, Ward Janssen, Czeslaw de Wijs, Hans Maarten van den Brink.
Felix Meritis – Keizersgracht 324 Amsterdam
20 december 18.00 – 20.00 uur. Toegang gratis. RSVP: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Jos de Mul studied philosophy, art history and social sciences at the universities of Amsterdam, Utrecht and Nijmegen (The Netherlands). At present he is full professor Philosophy of Man and Culture at the Faculty of Philosophy, Erasmus University Rotterdam. He has also taught at the University of Michigan (Ann Arbor, 2007-2008), Fudan University (Shanghai, 2008), and Ritsumeikan University (Kyoto, 2016). In 2012 he became a visiting fellow at the Institute for Advanced Study in Princeton, USA. From 2005 to 2011 he was Vice-President of the Helmuth Plessner Gesellschaft, and from 2007 to 2010 President of the International Association for Aesthetics.