Jos de Mul. Waarom we robots zo vrezen. Trouw.  Zaterdag 19 september, 2015. Letter & Geest, 4-7.

Hoe mooier en slimmer robots zijn, des te groter de existentiële angst die ze bij ons oproepen. Ze krenken ons narcisme, zo laten recente films  krachtig zien. Maar is dat terecht?

Robots hebben wat beeldvorming betreft een belabberd jaar achter de rug. Oxford University voorspelde dat robots binnen twintig jaar 50 procent van de huidige banen zullen inpikken. In juli waarschuwden wetenschappers voor de ontwikkeling van ‘vliegende robots’, autonome drones, die zonder menselijke aansturing een doelwit selecteren en uitschakelen. En ook de vrees van de beroemde natuurkundige Stephan Hawking dat superieure kunstmatige intelligenties wel eens een einde zouden kunnen betekenen voor het menselijk ras, haalde de voorpagina’s.

Jos de Mul.Turingeluurs. Kunstmatige intelligenties in de films Her, Ex machina en Uncanny. Lezing in het kader van het Omega programma van het festival Film by the Sea. Vlissingen, 13 september 2015, 15 uur. 

Uncanny. David en Adam leiden een geïsoleerd bestaan. David is een briljante wetenschapper die sinds zijn afstuderen voor een privé-instelling werkt. Adam is zijn creatie, een artificiële intelligentie in de gedaante van een mens, die steeds meer het leven wil verkennen. Wanneer verslaggeefster Joy de twee een week lang volgt voor een artikel over David en zijn werk, begint Adam verrassend gedrag te vertonen. Kan Adam omgaan met zijn ‘gevoelens’ en kunnen David en Joy een manier vinden om hiermee om te gaan? 

Deze film maakt deel uit van het Omega programma, het programma voor wetenschap, geheugen en manipulatie van de geest. Op zondag 13 september om 15.00 uur wordt de film vertoond voorafgegaan door een inleiding van cultuurfilosoof en schrijver Jos de Mul. Deze lezing is inbegrepen in uw filmticket. De film start om 15.45 uur.

Special Import: Engels gesproken, Engels ondertiteld.

Jos de Mul. Hoe de overheid vertrouwen verspeelt - en kan heroveren. Trouw, Letter & Geest, 4 juli 2015, 4-7.

Online winkelen, vakantie boeken: we gebruiken massaal internet. Maar  de helft van de Nederlanders vertrouwt de ICT-systemen van de overheid niet erg, stelde de Nationale ombudsman in 2013 vast. Toch wil het kabinet dat we over twee jaar allemaal onze zaken met die overheid via internet regelen. 

Waar komt het wantrouwen tegen de overheid vandaan? En wat kan de overheid daartegen doen?

Jos de Mul. Denkwegen. Omzwervingen van een filosofisch toerist. Kroegcollege Wijsgerige Faculteitsvereniging ERA. Rotterdam: Kaapse Brouwers, Veerlaan 19-D, 10 juni 2015, 20.30-21.30 uur.

Prof. dr. Jos de Mul reist heel wat af. Op dit moment werkt hij aan een boek over zijn filosofische reisverhalen, met de voorlopige titel Denkwegen. Omzwervingen van een filosofisch toerist. Het zijn veelal reportages, met een humoristische ondertoon, van reizen die hij in het kader van zijn werk maakte en waarvan een deel in de afgelopen jaren onder andere in het Cultureel Supplement van de NRC en de bijlage Letter & Geest van Trouw zijn gepubliceerd. In zijn kroegcollege komt hij hierover vertellen. De perfecte afsluiter voor de vakantie!

Alberto Romelo. Multiculturalismo, nuove tecnologie e religione. Interview a Jos de Mul. Confronti. No. 6, 2015, 26-28.

Multiculturalismo, nuove tecnologie e religione

In epoche storiche lontane, i cambiamenti avvenivano con molta lentezza e le società tendevano a essere più omogenee. Oggi - soprattutto grazie ai nuovi media - c'è più scambio tra culture diverse, le persone sono in grado di entrare in contatto e conoscerle, quindi hanno maggiore possibilité di scelta.

Jos de Mul è professore di Antropologia filosofica all’università Erasmus di Rotterdam, dove è a capo della sezione Filosofia dell’uomo e della cultura. Inoltre, è direttore dell’istituto di ricerca «Filosofia delle tecnologie dell’informazione e della comunicazione» (ɸIct). Tra le sue pubblicazioni in inglese, Destiny Domesticated. The Rebirth of Tragedy Out of the Spirit of Technology (2014), Cyberspace Odyssey. Towards a Virtual Ontology and Anthropology (2010) e The Tragedy of Finitude. Dilthey’s Hermeneutics of Life (2004). L’abbiamo intervistato a Porto, in Portogallo, dove si trovava e ci trovavamo per una conferenza dal titolo «Harder, Better, Faster, Stronger? Philosophical investigations into Big Data».

In un suo recente articolo, per spiegare cos’è il multiculturalismo, fa l’esempio di una ragazza incrociata nella metropolitana di Rotterdam. Per me è stato illuminante. Potrebbe riprenderlo qui?

Si trattava di una sorta di fenomeno ibrido, perché era musulmana (portava il velo) ma allo stesso tempo usava dei pattini, aveva una t-shirt con lo smile e un telefono in mano. Stava parlando, probabilmente con un’amica, in uno strano misto di arabo e olandese con un forte accento di Rotterdam. Per me è diventata una specie di simbolo della società multiculturale in cui ci troviamo oggi. Certo, penso che le culture siano sempre state una specie di ricombinazione di elementi presi da tradizioni più antiche o da altre tradizioni.

Jos de Mul. NextNature. Sublime natural and technological landscapes. Invited lecture at the Department of Urban Design. Wuhan University. Wuhan, May 24, 2015.

The development of the representation of the landscape in Europe since the 14^th century Renaissance can be understood as a mirror of the development of modern and postmodern Western culture as a whole. After sketching the development of landscape representation in modern and postmodern Europe, the article focuses on the theme of sublimity, which, at least since the era of Romanticism, has been inherent to the European experience and representation of the landscape, both in its successive natural and in its technological manifestation. Against this background, the paper also discusses some striking differences between the European and the Asian landscape.

Jos de Mul. Earth Garden. Not going back, but going forward to nature. Invited lecture at International Conference Environmental Aesthetics & Beautiful China. Wuhan: University of Wuhan, May 21, 2015.

Abstract Against the background of a short meditation on the contrasting ways in which landscape has been represented and idealized in Eastern and Western painting traditions, the article will try to show, using some striking examples, that the development of landscape painting in the last two centuries reflects the changing relationship of humanity and nature, leading in both the East and in the West to either the expression of a nostalgic longing for nature to be back as it once was, or to a gloomy expression of the vanishing of nature amidst the modern, technological world. Connecting to both the concept of “harmony,” which is a key concept in Eastern aesthetics, and to some recent reflections in Western philosophy on the relationship of nature and technology, a post-nostalgic conception of nature and natural beauty is defended, in which nature and technology are no longer seen as opposing categories, but rather as poles that are intertwined in an ever-lasting process of co-evolution. It is argued that we should not so much strive to go “back to nature,” but rather to go “forward to nature” and establish a new harmony between human and non-human nature and technology. The article ends with some reflections on the role aestheticians may play in this transformation.

Published as:Jos de Mul. The Earth Garden: Going Back or Going Forward to Nature? Frontiers of Philosophy in China. Vol.12 (2017) 2: 237-248.

Jos de Mul. Photography in the Age of Digital Recombination. Hubei Institute for Fine Arts / Wuhan Art Museum. Wuhan, May 18, 2015.

讲座现场 || 数字化操控时代的艺术作品

2015-05-21 

5月 18 日晚，我馆特邀荷兰鹿特丹大学的约斯•德•穆尔（Jos de Mul）教授在湖北美术学院藏龙岛校区举办了主题为《数字化操控时代的艺术作品》的讲座。

【讲座内容实录】

我（约斯•德•穆尔）将从本雅明的《机械复制时代的艺术作品》出发，阐述本雅明关于膜拜价值和展示价值的观念， 而后把数据库作为范式模型， 勾勒出创建计算机对象的基本操作， 最后解释为什么说数据库从本体论上把以展示价值为特征的现代艺术作品转变为以操控价值为特征的后现代艺术作品。

概 述

艺术和科技是密切相关的， 艺术家总是在利用媒体（media）不管是那些创作壁画的史前绘画者， 还是那些依靠计算机技术工作的新媒体艺术家。广义的媒体， 意即“传达信息的方式“， 对塑造人类的心灵和经验、认识和感知世界起着关键作用。

本雅明的著作《机械复制时代的艺术作品》提到，独一无二（unique)、奥若蒂克式的(Auratic) 的特点强调了古典艺术品的膜拜价值（cult value）， 而机械地（mechanically)复制性的（reproduce)现代艺术品则强调了其展示价值（exhibition value)。然而在数字化重组（digital recombination） 时代， 数据库构成了后现代艺术作品的本体论模型，在此转变中， 展示价值（exhibition value)正被我们所谓的操控价值（manipulation value） 所取代。

本雅明的论述声称是对艺术的分析， 但其实际论域却要广泛得多。同样， 我在数字化重组时代继续本雅明的分析， 论域将超出艺术或美学。还将分析自然和文化的数字化操控， 它是当前“信息时代” 的特征。

Jos de Mul. Terug naar de natuur? Nee, bedankt. Trouw. Letter en Geest. Zaterdag 2 mei, 2015, 4-7.

De Vereniging Natuurmonumenten, die op 22 april j.l. precies 110 jaar bestond, hield ter gelegenheid daarvan in Amersfoort een voorjaarsforum over natuurinnovatie onder de prikkelende titel ‘Technologie, natuurlijk’. Jos de Mul was een van de sprekers op dit forum. De volgende tekst is een ingekorte versie van zijn lezing.

Niet terug, maar vooruit naar de natuur!

En dan: wat is natuur nog in dit land? Een stukje bos, ter grootte van een krant. De dichter Bloem zat er, domweg gelukkig in de Dapperstraat,  niet echt mee, maar veel Nederlanders wel. De Vereniging Natuurmonumenten driekwart miljoen leden - daar kunnen politieke partijen slechts van dromen.

De vereniging beweert dat de natuur ernstig wordt bedreigd. We lezen op de website: “In een dichtbevolkt land is natuur extra kwetsbaar. Daarom beschermt Natuurmonumenten natuurgebieden, waardevolle landschappen en cultureel erfgoed. Overal in Nederland. Voor iedereen. Die natuur stellen we veilig tot in de eeuwigheid door natuur aan te kopen, te beheren en toegankelijk te maken voor iedereen.” 

Mooi. Maar wat zijn precies die natuurgebieden, welke landschappen zijn het waard behouden te worden, en wat maakt een natuurgebied tot cultureel erfgoed?

Jos de Mul. Noodlot en tragedie. Lezing en debat met Paul Frissen in het kader van De Maand van de Filosofie. Studium Generale Erasmus Universiteit Rotterdam. Woudenstein, Het Paviljoen, 22 april 2015, 16 uur.

Met het neerhalen van vlucht MH17 werd Nederland hardhandig met het noodlot geconfronteerd. Weten wij anno nu nog wel raad met rampen, ongeluk en ander onvermijdelijk leed? Twee topwetenschappers durven het serieus te betwijfelen. 

We zijn niet meer in staat om om te gaan met de tragische componenten van het leven, is de diagnose. In plaats daarvan proberen we het noodlot te beteugelen met een verlammend net aan regels en wetten. Maar dat is tevergeefs, zullen Frissen en De Mul betogen. Een spoedcursus Griekse tragedies, Kafka en massa-psychologie – kortom: het noodlot voor dummies. Dit programma is de EUR-bijdrage aan de maand van de Filosofie.