Jos de Mul. Ze begrijpt me. Hoe nieuwe robots ons leven gaan raken. Trouw, 3 december, 2011, Letter en Geest, 1-3.

"Mijn machine maakt mogelijk wat nu nog niet kan", schreef Karel van het Reve in 1983, aan de vooravond van de digitale revolutie.Hoe staan we er anno 2011 voor? De Rotterdamse filosoof Jos de Mul Ziet nu al ongekende mogelijkheden voor robots en er kan nog veel meer. Alleen: een machine die mijn gevoelens doorgrondt en van wie ik ga houden, is dat wel wenselijk?

Ze praat, lacht en wandelt, weegt 43 kilo en is 1,58m lang. De Japanse humanoide robot, ontworpen door Kazuhito Yokoi, luistert naar de naam HRP-4C,alias Miim. Afhankelijk van de gebruikte software kan ze ook dansen of zingen:verder functioneert Miim prima als mannequin die op de catwalk bruidskleding showt.

Jos de Mul. Le sublime (bio)technologique. Diogène. No.233-234 (2011), 25-37.
 

Le sublime (bio)technologique 
 

Si le concept de sublime a été employé par le passé pour exprimer l'impuissance ressentie par l'homme dans ses tentatives de représentation de la Nature, la condition postmoderne – d'où la Nature même a été évincée – a donné lieu à une notion du sublime au sein de laquelle les êtres humains se retrouvent confrontés à leurs propres créations.

Dale Chapman.

Introduction

Depuis son émergence en tant que discipline distincte dans le champ de la philosophie, au milieu du XVIIIe siècle1, l'histoire de l'esthétique manifeste deux tendances remarquables qui reflètent plusieurs développements spécifiques propres à l'art et à la culture (post)modernes en général. D'un côté, le développement de l'esthé- tique se caractérise par une spéciation remarquable ainsi que par la multiplication des catégories esthétiques. Si l'esthétique des premiers temps se concentrait essentiellement sur la catégorie du beau, une multitude de nouveaux concepts esthétiques, tels que le sublime, l'ironique, le comique, l'absurde et le banal, a émergé au début du XIXe siècle et s'impose encore aujourd'hui. Il est évident que cette expansion reflète les développements propres à l'art mo- derne lui-même qui n'a cessé d'élargir le champ de l'expérience et de l'expression esthétiques. Les beaux-arts sont devenus les arts qui ne sont plus beaux.

Jos de Mul. Database aesthetics. Weblog Jos de Mul.

The psychoanalyst Abraham Maslov once remarked that for someone who only has a hammer, everything appears to be a nail. For a globaliz ing culture, in which the computer rapidly has become the main instrument, the world becomes a gigantic database.

Jos de Mul. Database delirium. Lessen in culturele verwarring. Amsterdam: Bert Bakker, 2013.

Abraham Maslow heeft ooit opgemerkt dat voor iemand die alleen een hamer heeft, alles eruitziet als een spijker. In een cultuur waarin de computer het belangrijkste instrument is, wordt de gehele wereld getransformeerd tot een database, waarvan de elementen naar believen en zonder einde kunnen worden gerecombineerd.

In Database delirium fileert Jos de Mul met een scherp mes en de nodigde humor de gevolgen van de alomtegenwoordige cut & paste-cultuur. Hij maakt de samenhang duidelijk van op het eerste gezicht los van elkaar staande verschijnselen zoals de multiculturele samenleving, genetische manipulatie, fortuynisme, de teloorgang van het historisch besef, schaatsende moslima’s, extreme makeovers, ludieke oorlogsvoering, hiphopsampling, postmodern fundamentalisme, Wittgenstein 2.0, bijeengesurfte scripties, de fusionkeuken, zencomputers en de Matrix-trilogie.

Heen en weer zappend tussen wereldwijsheid _ van Plato tot Pirsig en van zen tot Žižek _ baant de auteur zich een lichtend pad door de posthistorische sensaties en verwarring waarin Nederland gevangenzit en toont hij tegelijk de zinvolheid van die verwarring. Voorwaarts en vergeten! Zolang er virussen zijn, is er hoop!

Jos de Mul. Moral machines. In: Techné: Research in Philosophy and Technology. Volume 14, no. 3 (2010), 226-237.

Abstract

In spite of the popularity of computer ethics, ICTs appear to undermine our moral autonomy in several ways. This article focuses on the 'delegation' of our moral agency to machines. Three stages of delegation are distinguished: implementation of moral values and norms in the design of artefacts, delegation of moral means to machines, and delegation of both moral means and goals to machines. Second, it is argued that the 'outsourcing' of moral agency does not necessarily lead to the undermining of our moral autonomy, but might enhance it as well.

Keywords: ICTs, moral autonomy, man-machine interaction, moral mediation

Jos de Mul. Cyberspace Odyssee. Kampen: Klement, 6de druk: 2010, 352 p.

1de druk, 2002; 2de druk, 2003; 3de druk,2004; 4de druk, 2005; 5de druk 2006.
ISBN 978-90-8687-12-3
€ 24,95 (Bestel)

Met het ontstaan van de mensachtigen, meer dan vijf miljoen jaar geleden, begon de menselijke odyssee door ruimte en tijd. Dit boek handelt over de voorlopig laatste etappe van deze fascinerende reis: de ontdekking van cyberspace. In de afgelopen decennia is door de ontwikkeling van wereldwijde computernetwerken als het Internet een nieuwe ervaringsruimte ontsloten.Met de exploratie van deze nieuwe ruimte is echter ook een omgekeerd proces in gang gebracht: de kolonisatie van ons alledaagse leven door cyberspace. Cyberspace Odyssee laat zien hoe onze wereld door de ontdekking van cyberspace verandert en wat de gevolgen zijn voor onze biologische en culturele identiteit.

Winnaar Socrates  Wisselbeker 2003 voor "het meest urgente, oorsponkelijke en prikkelende Nederlandstalige filosofieboek dat in 2002 verscheen."

Jos de Mul. De domesticatie van het noodlot. De wedergeboorte van de tragedie uit de geest van de technologie. Kampen: Klement, 3de druk, 2008, 336 p.

1de druk, 2006; 2de druk, 2007
ISBN-10: 90 77070 86 9 (Nederland)
ISBN-13: 987-90 77070-86-4
ISBN-10: 90 77070 86 9 (België)
ISBN-13: 987-90-289-4219-6 (België)
(Nederland)
Uitverkocht. Vanaf vierde, herziene en van nieuw voorwoord voorziene druk verkrijgbaar bij Uitgeverij Lemniscaat. Volg koppeling naar nieuwe druk.

Het noodlot. Vroeg of laat klopt het bij ieder mens aan de deur: een ongeval, een  alles  verterende  jaloezie,  een  ongeneeslijke  ziekte,  oorlogsgeweld,  een verslaving,  en  uiteindelijk  de  dood.  Hoewel  het  noodlot  onvermijdelijk  is, kunnen we er niet mee leven. In dit boek onderzoekt De Mul drie verschillende manieren waarop de Europese mens heeft getracht het noodlot te temmen en te domesticeren: de heroïsche affirmatie van het noodlot in de tragische cultuur van de Grieken, de deemoedige acceptatie van de goddelijke voorzienigheid in het christendom en de ‘afschaffing’ van het noodlot in de moderne, technische samenleving. Zowel de natuur als de cultuur worden maakbaar. Met technologieën als genetische manipulatie lijken we ons lot en onze toekomst zelfs volledig in eigen hand te nemen. De auteur argumenteert daarentegen dat de onbeheersbaarheid van de technologie onze cultuur opnieuw een tragische dimensie verleent.

Aan de hand van klassieke tragedies als Prometheus ontketend, Antigone en Medea en de tragische romans van Hermans en Houellebecq werpt De Mul een verrassend nieuw licht op hedendaagse vormen van tragiek, zoals Hirsi Ali’s strijd tegen het moslimfundamentalisme, het gevecht rond de ‘ondode’ patiënt Terri Schiavo, de moord op de peuter Savanna en de uitbesteding van onze moraal  aan  kunstmatige  intelligenties.  Daarbij  knoopt  hij  aan  bij  vijfentwintig eeuwen tragedie-interpretatie van Aristoteles via Hegel, Nietzsche, Freud en Heidegger  tot  aan  Steiner  en  Eagleton,  en  bij  recent  menswetenschappelijk onderzoek van Dawkins tot Dalrymple. Een lucide kijk op ‘de wedergeboorte van de tragedie uit de geest van de technologie’.

Een lucide kijk op de terugkeer van het tragische in onze vertechnologiseerde en geglobaliseerde wereld.

Klik op de 'Lees meer' link voor recensies, interviews, en sociale media.

Jos de Mul. Recensie van Peter-Paul Verbeek, De grens van de mens. Over techniek, ethiek en menselijke natuur. Rotterdam: Lemniscaat, 2011. 144 blz. ISBN 978 90 477 0353 2

Peter-Paul Verbeek - hoogleraar Filosofie van Mens en Techniek aan de Universiteit Twente en voorzitter van De Jonge Academie van de KNAW – is een van de meest productieve vertegenwoordigers van de Nederlandse techniekfilosofie, die ook internationaal de aandacht op zich heeft gevestigd met o.a. het boek What Things Do: Philosophical Reflections on Technology, Agency, and Design en artikelen in tal van vooraanstaande tijdschriften. Onlangs verscheen onder de titel De grens van de mens. Over techniek, ethiek en de menselijke natuur een nieuw Nederlandstalig boek van hem. Verbeek breekt in dit boek, gebaseerd op een aantal eerder verschenen artikelen en zijn oratie uit 2009, op een even scherpzinnige als heldere wijze een lans voor een andere omgang met de vraagstukken waarvoor de technologie ons stelt dan doorgaans gebruikelijk is. Veel ethici leggen zich voornamelijk toe op het trekken van grenzen (‘Tot hier en niet verder!’), waarna de ontwikkelingen doorgaans vrolijk verder gaan en de ethicus opnieuw de hakken schrap zet en de cyclus zich weer herhaalt. In tegenstelling tot die reactieve benadering houdt Peter-Paul Verbeek een enthousiasmerend pleidooi voor een

Jos de Mul. PedoBot^® is niet boos, maar wel verdrietig (en soms opgewonden). Over intelligente robots, emoties en sociale interactie. In: J.B. de Jong (red.), Kenniskamer Intelligente Robots, 56-63. Den Haag: Ministerie van Veiligheid en Justitie en Rathenau Instituut, 2011.

Look David, I can see you’re really upset about this. I honestly think you ought to sit down calmly, take a stress pill, and think things over.

HAL

Tot voor kort troffen we robots, behalve in sciencefiction romans en films, vooral aan in de fabriek. De industriële robot is daaruit inmiddels niet meer weg te denken. Schoorvoetend maakt de robot nu echter ook zijn entree in de publieke en private ruimte, waardoor hij als actor gaat deelnemen aan het menselijk verkeer. Daarvoor zijn allerlei nuttige toepassingen te bedenken, maar er zijn ook uiteenlopende gevaren en maatschappelijke en ethische vraagstukken mee verbonden. Indien we de robot op een succesvolle wijze met mensen laten interacteren, dan zullen ze niet alleen intelligent moeten zijn, maar ook goed met emoties om moeten kunnen gaan.

Jos de Mul. Cyberspace Odyssey. Towards a Virtual Ontology and Anthropology. Castle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing, 2010, 334 p.

Translation of Cyberspace Odyssee, Kampen: Klement, 2002 (Dutch)
ISBN (10) 1-4438-2127-6, ISBN (13) 978-1-4438-2127-8  
₤ 44.99 (Order); US $: 67.99 (Order)

The emergence of the hominids, more than five million years ago, marked the start of the human odyssey through space and time. This book deals with the last stage of this fascinating journey: the exploration of cyberspace and cybertime. Through the rapid global implementation of information and communication technologies, a new realm for human experience and imagination has been disclosed. Reversely, these postgeographical and posthistorical technologies have started to colonize our bodies and minds. Taking Homer’s Odyssey and Kubrick’s 2001: A Space Odyssey as his starting point, the author investigates the ‘informatization of the worldview’, focusing on its implications for our culture–arts, religion, and science–and, ultimately, our form of life.

Moving across a wide range of disciplines, varying from philosophical anthropology and palaeontology to information theory, and from astrophysics to literary, film and new media studies, the author discusses our ‘cyberspace odyssey’ from a reflective position beyond euphoria and nostalgia. His analysis is as profound as nuanced and deals with issues that will be high on the agenda for many decades to come.

In 2003 a Dutch Edition of Cyberspace Odyssey received the Socrates Prize for the best philosophy book published in Dutch.